Kayseri, Türkiye’nin en gelişmiş ve en büyük illerinden bir tanesidir. Nisan ayında gitmiştim, her yerde kar vardı ve hava çok soğuktu. Bir çok tarihi esere ev sahipliği yapması burayı ilgi çekici yaptığı aşikar. Bu tarihi eserlerin önemli kısmının aynı yerlerde olması ise; biz Sanat Tarihçiler için bulunulmaz bir nimet 🙂 D. Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde fazlaca kümbet(mezar anıtları) bulunurken, Kayseride de farklı kümbet yapılarına rastlıyoruz.
En kalabalık iller bazında 14. olan bu yerin 16 tane birbirinden güzel ilçeleri bulunuyor. İlimizi güzelleştiren bir diğer ek bilgide tarihimizin en önemli mimarlarından, Mimar Sinan’ın memleketi olmasıdır.
Erciyes Dağının muhteşem güzelliği ve kayak sporuna verilen değerle kış aylarının tatil fırsatını yaratmıştır. Diğer yerlere oranla otel ve pansiyon fiyatları da oldukça uygun durumda.
Sayfada neler var
Kayseri Kalesi
Kaleler, bir şehri anlamamızı sağlayan özel yerlerdir. Kayseri Kalesi’ne ait ilk bilgiye M.S. 3 yüzyılda İmparator Gordianus dönemindeki sikkelerde rastlanmaktadır. Romalılar’dan başlayarak Bizanslılar, Danişmentliler, Selçuklular, Dulkadiroğulları, Karamaoğulları ve Osmanlılar Kayseri Kalesi’nin iç ve dış surlarını tamir ve tadil etmişlerdir. Dış surların az bir bölümü ve iç surların önemli bir bölümü günümüze ulaşmıştır. http://www.kayseri.gov.tr/
Döner Kümbet
Üzerine yazılar yazılsa da harika bir mezar yapısı bu kümbet. Kümbet kare bir kaide üzerine on iki köşeli bir gövdesi olup, tamamen kesme taştan, mukarnas kornişler üzerine konik külahla, içten ise silindirik mekan üzerine kubbe ile örtülüdür. Türbe kaidesi dört köşesindeki iki dilimli kırma şevlerle on iki köşeye dönüştürülmüştür.
Yapının her yüzünde sivri bir silme taş kemer zeminden kabarık olarak gözükmektedir. Silmeler köşeler boyunca uzanmaktadırlar. Her köşede bir çift sütun bulunmaktadır. Sütunların altı kaidenin saçağına dayanmaktadır. Taç kemerler bir bezeme olarak görünmekle beraber aynı zamanda onikigen prizmadan daireye geçilmesini sağlamaktadırlar. Taç kemerlerin üzerinde geometrik bezemeli iki yuvarlak kuşak bulunmaktadır. http://www.kayseri.gov.tr/
Sahabiye Medresesi
Kayseri Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan Sahibiye Medresesi, 1267 yılında Selçuklu vezirlerinden Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından, yanındaki çeşme ile birlikte yaptırılmıştır. Çoğunlukla “Sahabiye” olarak anılmakla beraber, “Sahip Ata Medresesi” olarak da bilinmektedir.
Sahabiye Medresesi dikdörtgen planlı açık avlulu, tek katlı, orta avlu etrafında sıralanmış medrese odalarından meydana gelen 41,40X30 metre ölçülerinde bir alana oturmuş, Anadolu Selçuklu mimari özelliğine bağlı bir yapıdır. Ön yüzü orta boy bir kervansaray görünümündedir. Kitle halinde dışarıya taşan Anadolu Selçuklu taş işçiliğinin şaheserlerinden olan taç kapısı geleneğe uygundur. Medresenin dışındaki yollar bir metreye yakın yükseldiği için kitle aşağıda kalmıştır. Ön cephenin iki ucunda daire şeklinde destek duvarı bulunan medrese, genel yapısı itibarıyla; avlu, tonozla örtülü büyük eyvan, koni bingilere oturtulmuş bir kubbe ile örtülü dört köşe salon, tonozla örtülü oda yan eyvanlar, hücreler ve çeşitli odalardan meydana gelmiştir. http://www.kayseri.gov.tr/
Hunat Hatun Külliyesi
Alaeddin Keykubad’ın karısı, II. Keyhüsrev’in annesi Mahperi Hatun tarafından 1237-1246 yılları arasında yaptırılmıştır. Cami, medrese, türbe ve hamamdan oluşan bu külliye, gerek genel görünüşü, gerekse yapılış şekliyle Anadolu’da bulunan Selçuklu eserlerinin en güzel ve en önemli örneklerinden biridir. Oturum alanı 2.203 metrekaredir. Caminin batı cephesindeki ana giriş kapısı şaheser bir arabesk süsle donatılmıştır. Bunun üzerine de, ”Allah’ın mescidlerini ancak Allah’a ve ahiret gününe iman eden, gereği üzere namaz kılan, zekat veren, Allah’tan başkasından korkmayan kimseler imar eder, onarır. İşte hidayet üzere bulunanlardan oldukları umulanlar bunlardır.” Mealindeki Ayet-i Kerime yazılıdır.
Kitabesinde ise şöyle denilmektedir : ”Bu mübarek mescidin yapılmasını, fetihler babası, dünya ve dinin yardımı ve emanı, Keykubad’ın oğlu, Keyhüsrev zamanında, yüksek mertebe sahibi zahide, saliha, dünya ve dini safvetti, hayırların öncüsü, büyük valide emretmiştir. Allah onun yüceliğinin gölgesini daim ve iktidarını kat kat eylesin. Bu yapı altıyüzotuzbeş yılında şevval ayında inşaa edilmiştir.” Cami’nin üç kapısı vardır. Bunlar, kuzey, batı ve doğuya açılmaktadır. Ana kapı batıdadır. Bu kapının girişte sol tarafında, caminin kuzey ucunda, Mahperi Hatun’un türbesi bulunmaktadır. http://www.kayseri.gov.tr/
Külük Camii(Gülük Camii)
Bu camiinin özelliklerini arkadaşlarıma ben anlatmıştım, üniversite döneminde en aklımda kalan camii buydu 🙂
Külliyenin veya caminin inşa tarihini ve banisini belirten bir kitabesi yoktur. Yapı üzerinde bulunan iki kitabeden daha eski olanı kuzeydoğu cephede yer alan ve sonradan eklenen taçkapı üzerindedir. Bu kitabeye göre yapılar 1211 yılında Sultan Mehmet Melik Gazi’nin yeğeni olan Yağıbasan Mahmut kızı Atsız Elti Hatun tarafından onartılmıştır. Taçkapı üzerindeki bu kitabe üç satırdan ibaret olup, Selçuklu sülüsü ile yazılan kitabesinin Türkçesi şöyledir: “Bu binayı Keyhüsrev’in oğlu, dünya ve dinin şerefi, fetihler sahibi, Müminlerin Emiri’nin ortağı, büyük Sultan Keykavus’un hakimiyeti zamanında, Allah’ın en zayıf kulu, iffetli kadın, Yağıbasan oğlu Mahmud’un kızı Atsuz Elti Hatun 607 (1210) yılında onartmıştır.” http://www.kayseri.gov.tr/
Şifahiye ve Gıyasiye Medresesi (Selçuklu Müzesi)
Gevher Nesibe Mahallesi, Mimar Sinan Parkı içinde bulunan medrese hastanesi, Selçuklu hükümdarlarından I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in kız kardeşi Gevher Nesibe Sultan’ın vasiyeti üzerine “Şifahiye” adını taşıyan hastane yapılmış; bunun yanında, ilk tıbbiye “Gıyasiye” adlı bir medrese kurulmuştur. Osmanlılar döneminde medrese hizmeti veren darüşşifa, Birinci Dünya Savaşı sırasında askeri amaçlarla kullanılmış; sonra yarım yüzyıl kadar kendi haline terk edilmiş ve 1960’larda tekrar onarılmıştır. Tıp Medresesi odaların birinde Gevher Nesibe Sultan’nın türbesi de bulunmaktadır. Şıfahiye ve Gıyasiye medreseleri, birbirine bitişik ve açık avlulu iki yapıdır. http://www.kayseri.gov.tr/
Selçuklu Müzesi (Gevher Nesibe Tıp Tarihi)
“Çifte Medrese” olarak da tanınan Gevher Nesibe Darüşşifası ve Gıyasiye Medresesi, Selçuklu hükümdarlarından II. Kılıçarslan’ın kızı, Gevher Nesibe Sultan’ın vasiyeti üzerine, kardeşi I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1205-1206 yıllarında yaptırılmıştır. Sade mimarisiyle dikkat çeken külliye, Anadolu mimarlık tarihininin günümüze kalan en önemli yapılarındandır.Osmanlı Dönemi’nde kısmen onarılmış olmasına rağmen, harap haldeyken 1960’lardan itibaren başlayan kapsamlı restorasyon çalışmaları yapılmıştır.
1980’li yıllardan itibaren Erciyes Üniversitesi tarafından Tıp Tarihi Müzesi olarak kullanılmıştır. 2012 yılında Çifte Medrese’nin kullanımının Büyükşehir Belediyesine devredilmesiyle Selçuklu Müzesi kurma çalışmaları başlamıştır. Yapıdaki başta çatı olmak üzere küçük onarımlar, müze koleksiyonunun oluşturulması, içeriğinin hazırlanması 2 yıl boyunca yoğun bir biçimde devam etmiştir. Sonunda kent için tarihsel ve imgesel değerinin yanı sıra, yerel ve evrensel kültürel mirasın da önemli bir parçası olan bu anıt eser, Büyükşehir Belediyesi tarafından, Anadolu Selçuklu dünyasını farklı yönleriyle tanıtan bir müzeye dönüştürülerek 21 Şubat 2014 tarihinde hizmete açılmıştır.
Kent tarihinden yola çıkarak Anadolu ortaçağına ve Selçuklu Uygarlığı’na odaklanan müze tematik bir yaklaşımla planlanmıştır. Bir kısmında Selçuklu Medeniyeti ile ilgili uygarlığı ön plana çıkaran müze, diğer kısmı ise şifahiye özelliğini ön plana taşımaktadır. Selçuklu Uygarlığı ile ilgili olan kısımda; ‘Selçuklu Kenti’, ‘mimarisi’, ‘sanatı’, ‘bilimi’, ‘giysisi’ gibi unsurlar ile ‘Kayseri’de Selçuklular’, ‘Anadolu’da Selçuklular’ gibi kısımlar yer almaktadır. Şifahiye ile ilgili kısımda ise; ‘hastalıklar’, ‘tedavi yöntemleri ve aletleri’, ‘bilginler’, ‘ecza’, ‘su ve sağlık’, ‘müzik ile tedavi’, ‘renk ile tedavi’ gibi kısımlar bulunmaktadır.
Müze içerisinde sergilenen Selçuklu ve yakın dönemine eserlerinin yanı sıra, etkileşimli ve teknolojik görsellik içeren alanlar yer almaktadır. Böylece ziyaretçilerimiz; dinleyerek, deneyerek, uygulayarak ve teknolojik aletleri kullanarak Selçuklu Medeniyeti hakkında bilgiler almaktadır. Ayrıca çocukların müzeyi ve Selçuklu’yu sevmesi için çocuk odamızda çizgi filmler ve çeşitli oyunlar bulunmaktadır. Yine müze içerisinde çeşitli konser ve kültürel faaliyetlerin yapılacağı mekanlar bulunmaktadır. http://www.selcuklumuzesi.com
Kayseride oldukça fazla eser var arkadaşlar, bir gün kesinlikle yetmez gezmek için. Tatil sebebiyle geldiyseniz 3-5 günlüğüne o zaman bölüm bölüm gezilebilir..
Görülmesi Gereken Diğer Yerler
- Kurşunlu Camii
- Hacı Kılıç Camii-Medrese
- Arkeoloji Müzesi
- Atatürk Evi Müzesi
- Ali Dağı Yer Altı Şehri
- Soğanlı Harabeleri
- Tokalı Kilise
- Kubbeli Kilise
Kayserinin neyi meşhur
Mantı, Yağlama
