Mardin de gezilecek yerler, Mezopotamya’nın içinde yer alan, en tepede Artuklulara, Akkoyunlara ve Osmanlı’ya ev sahipliği yapan Mardin, birçok kültür ve medeniyetin başkenti olmuştur. Görenleri kendine hayran bırakan güzellikleri, geçmişin buram buram kokusunu içimize çektiğimiz eserleri, altın renkli meşhur konak ve evleriyle Mardin yaşanılacak yerlerin en başlarında gelir belkide. Çarşısında dikiş nakışlı şeyler uygun fiyatta bulunuyor. çeyiz için gidenler elleri dolu bir şekilde evlerine döndükleri kesin. Çok kültürlü olduğunda, Yahudisi, Ermenisi, Hristiyanı ve Bizler hep birlikte uyum içinde yaşamaya alışmışız. Bir ara dizilerin vazgeçilmez yeriydi, Sılalar orada çekilmişti. Konakları ünlü anlayacağınız. Hele bi manzarası var, bir yamaç üzerinde sıra sıra yükselen altın renginde binaların yarattığı etki, Artukluların bizlere bıraktığı mirasın resmi. O zaman yine kısıtlı zaman her yeri gezmek lazım diyorum. Mardin de gezilmesi gereken yerleri kısaca anlatalım.. Diğer Güneydoğu Anadolu bölgesi yazılarım için linki tıklayabilirsiniz.
Sayfada neler var
Mardin’in Medreseleri
Kasımiye Medresesi
Kasımiye Medresesi’ne Mardin’in güneybatısındaki Mardin Şehir Stadyumunu geçtikten sonra İtfaiye garajından sağa sapılarak 250 metre gidildikten sonra ulaşılabilirsiniz. Medresenin yapımına Artuklu Dönemi’nde başlanmış ve Akkoyunlu Hükümdarı Cihangiroğlu Kasım Padişah döneminde 1457-1502 yıllarında tamamlanmıştır.
Günümüze kadar mükemmel yapısıyla ayakta kalabilen iki katlı, kubbeli, tek ve açık avlulu medresenin inşasında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Plan özellikleri, taş işçiliği ve süsleme motifleri bakımından ilgi çeken yapı, cami ve türbe ile birlikte külliye içerisinde yer almaktadır. Medresenin avlusunda bir çeşme ve büyükçe bir havuz bulunmaktadır. Güneyde ovaya açık bir cepheye sahip olan medrese, Mardin yapılarının en büyüklerindendir. Açık medrese tipinde, tek bir avlu etrafında düzenlenmiş, iki katlı ve tek eyvanlıdır. Kesme taş ve tuğlalardan yapılmıştır. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mardin/gezilecekyer/kasimiye-medresesi
Hatuniye Medresesi
1177 yılında Kutbeddin İlgazi’nin annesi tarafından Sıtraziya Camii ile aynı tarihte Hatuniye Medresesi inşa ettirilmiştir. Hatuniye Medresesi, iki eyvanlı revaklı avlulu, iki katlı bir yapıdır. Ana eyvanının yanında içi rölyef dekorlu tromplu kubbesi ile türbe yer alır. Camii içinde Hz.Muhammed’e ait olduğu kabul gören ayak izi mevcuttur. Lahitler bu yöredeki Artuklu eserlerinin en önemlilerinden biri olan bu medreseyi ayrıcalıklı bir konuma sokar.http://www.artuklu.edu.tr/sosyal-tesisler/medreseler
Şehidiye Medresesi
Şehidiye Camii ile aynı tarihte inşa edildiği rivayet edilen bu medresenin 1214 tarihinde Melik Mansur Nasreddin Artuk Aslan tarafından yaptırılmıştır. İki eyvanlı olup, kuzey eyvanı sel sebilli diğer eyvan batıda çapraz tonozlu revakların ortasındadır. Medresenin güneyinde küçük bir cami vardır. Bu günkü minaresi, Şerefeye çıkılan çift merdivenleri ile helezonik yapıdadır. 1916 yılında inşa edilmiştir.http://www.artuklu.edu.tr/sosyal-tesisler/medreseler
Zinciriye Medresesi
1385 yılında Melik Necmettin İsa Bin Müzaffer Davut Bin El Melik Salih tarafından yaptırılmıştır. Medresenin girişindeki taş işlemeler dikkat çekicidir. İki avlulu ve iki katlı olup, avlunun dışında kalan mekanlarla iyice yayılmış, dilimli kubbeleri ile uzaktan dikkati çeker. Medresede Sultan İsa Türbesi ve bir çok eski kitabeler mevcuttur. Medresenin yüksekte kurulmasının amacı, rasathane olarak kullanıldığındandır. Mihrapta kullanılan taşa ışık vurunca renk cümbüşüne dönüşür. Müze olarak da kullanılmıştır.http://www.artuklu.edu.tr/sosyal-tesisler/medreseler
Mardin Ulu Camii
Artuklu Dönemi mimari örneklerinden, dilimli kubbesi ve minaresiyle Mardin’in sembolü olan Mardin Ulu Cami kayıtlara göre iki minareli inşa edilmiştir. Caminin bugün mevcut olan tek minaresinin kare kaidesindeki yazıt, yapım tarihini 1176 olarak vermektedir, fakat bugünkü minare 1888/1889 yıllarında yeni ve elektik bir üslupla yapılmıştır. Bazı Süryani yazarlar kiliseden çevrildiğini söylerler. Yapı kiliseden çevrilmemiş olsa bile, yerinde eski bir kilisenin bulunması muhtemeldir. Yapı 12. yüzyıl Artuklu Dönemi mimarisinin temel özelliklerini yansıtır. Erken dönemde özellikle güneydoğuda meydana çıkan, mihrap önü kubbeli enine gelişen cami plan ve formunun çok önemli bir örneğidir.
Ulu Camii Ayrıntısı
Yapının malzemesi düzgün kesme taştır. Ulu Cami’nin kubbesi dıştan yivleme tekniğiyle yapılmıştır. İlk olarak bu binada kullanılmış ve sonları Mardin’de gelenek halini almıştır ki bazı geç dönem Artuklu yapılarında karakteristiktir. Caminin dikdörtgen avlusu kuzeyinde kalır. Avlunun güneyinde mihrap duvarına paralel, beşik tonozlu üç neften oluşan, mihrap duvarına yakın iki nefin kubbe ile kesildiği, enine gelişmiş, mihrap önü kubbeli bir şema görülür. Bu şema, aynı zamanda, çevredeki birçok yapı tarafından taklit edilmiş bir modeldir. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mardin/gezilecekyer/ulu-cami104232
Mardin Evleri
Mardin, Anadolu ev mimarisinde, Orta Anadolu’nun Niğde, Kayseri şehirlerde daha yaygın olarak da Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde örneklenen, “Kuzey Suriye ile benzeşen” diye tanımlanan taş mimarinin görüldüğü önemli şehirlerden biridir. Gerçekten de bölgede çok sayıda ocağı olan sarı kalker taşı, yapı üretimine egemen olmuş, ahşaba, kapı, pencere, asma kat gibi zorunlu kullanımları dışında yer verilmemiştir. Böylece taş, süslemeden, taşıyıcı sisteme kadar her yapı elemanını belirlemiştir. Bu mimarinin biçimlenmesindeki etkenlerden bir diğeri bölgenin iklimidir. Ayrıca mimaride önemli bir yere sahip eyvan, revak gibi yarı açık mekanlar, özellikle batı güneşine karşı gölgede kalabilecek biçimde yönlendirilmiştir.http://www.mardin.gov.tr/mardin-evleri Sanırım sadece bu yerleri görmek için bile olsa Mardin’e gidilir. İnanılmaz güzel her bir ev, konak..
Sakıp Sabancı Kent Müzesi
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nin içinde bulunduğu yapı, II. Abdülhamid (salt.1876-1909) döneminde, Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa tarafından 1889 yılında Süvari Kışlası olarak yaptırılmış ve uzun yıllar bu şekilde kullanılmıştır. Yapının mimarı, Ermeni asıllı Sarkis Elyas Lole’dir.
İki katlı yapının, güney kapısından girilen alt katın, kışlanın ahır kısmı olduğu anlaşılmaktadır. Kışla, daha sonra Jandarma Komutanlığı Askerlik Şubesi, Jandarma Karakolu ve 1991-2003 yılları arasında ise vergi dairesi olarak kullanılmıştır.http://www.sakipsabancimardinkentmuzesi.org/
Mardin Müzesi
Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında, Mardin ve çevresinde bulunan antik yerleşimlerde yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan eserler sergilenmektedir.
Bu salonda Ilısu Barajı Projesi şantiye alanındaki kazılar (Boncuklu Tarla, Havuz Mevki, Ilısu Höyük, Kumru Tarlası, Zeviya Kavla, Tatika, Kilokki Rabiseki), Kerküşti Kazısı (Halaf Dönemi), Nusaybin Gırnavaz Kazısı (Assur Dönemi), Dara Kazısı (Roma Dönemi), Midyat Aktaş Mevki Nekropol kazısı (Roma Dönemi), Nusaybin Mor Yakup Kilisesi kazısı (Roma-Artuklu Dönemi), Mardin Kale kazısı (Artuklu-Akkoyunlu-Osmanlı Dönemi) buluntuları tanıtılmaktadır. Kendi sitesinde sanal tur atabilirsiniz. http://www.mardinmuzesi.gov.tr/tr/koleksiyon
Mardin Meryem Ana Kilisesi
Cumhuriyet Meydanında, müzenin hemen yanında bulunan kilise, Süryani Katolik Cemaati’ne aittir. 1986 yılında Antakya Patriği İgnatios Antuhan Semheri tarafından yaptırılan kilisede kemer, yuvarlak taş sütunlar ve avluda korkuluklar yer alır. Patriğin oturma yeri ile İncil vaiz yeri, üzüm salkımlı motiflerle süslenmiştir. Patrikhane, 1895 yılında inşa ettirilmiştir. 1988 yılında Kültür Bakanlığına devredilen patrikhane, restore edilerek 1995 yılından itibaren müze olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Mardin de Gezilecek Diğer Yerler
- Mor Behnam Kırklar Kilisesi
- Emir Hamamı
- Şeyh Çabuk Camii
- Cumhuriyet Meydanı
- Şahkulu Bey konağı
- Deyrulzafaran Süryani Manastırı
Mardin’in Neyi Meşhur
Merkezde çokça satılan Süryani Şarabı, Kibbe, Soğan Kebabı, Kaburga Dolması..
