Şanlıurfa da Gezilecek Yerler

Şanlıurfa da gezilecek yerler, gezimizin son gününü oluşturan Şanlıurfa, gerçekten tarihi dokusuyla ve modernize olmuş yapılarıyla günümüzün en güzel şehirlerinden bir tanesidir. Gezilecek ve görmek gereken yerler hayli fazla. Güneydoğu’nun en güzel köşelerinden bahsetmek çok heyecanlandırıcı olacak.. Burada bütün bir gün gezip, akşam maçımızı izleyip, sabahta dönüş yoluna gideceğiz. Haydi bakalım doğasıyla, tarihiyle karşınızda Şanlıurfa…

Balıklı Göl

Şanlıurfa’nın sembolü olan yerler başlamak gerekir diye düşündüm. Sıcak bir gün ve oldukça kalabalık olan bu gölde, burayı geziyorum. Yanımda teyzeler elleriyle balıkları tutmaya çalışırken, balık aniden hoplayarak teyzeyi korkutup düşürüyor. Bendeki de şans ya, teyze düşerken beni tutunduğu için bende düşüyorum arkaya doğru 🙂 Unutulmayacak bir anı burada dursun, biz hikayesine bakalım.

Balıklı Gölün Hikayesi

Balıklı Göl Platosunda Hz. İbrahim’in doğduğu mağarada bulunmaktadır. Üç semavi dinin atası olarak kabul edilen Hz.İbrahim’in doğduğu mağaranın ziyaretçisi hiç eksik olmaz. Her dinden her ülkeden ve her şehirden ziyaretçinin yılın her mevsiminde bu mağarayı ziyaret eder. Hz.İbrahim’in doğduğu mağaranın hemen yanında yaşadığı dönemin din âlimi olan Beddiüzaman Said Nursi’nin vefat ettikten sonra ilk defnedildiği mezarı da bulunmaktadır.

Balıklıgöl Şanlıurfa turizmin çekim alanıdır. Halil-ür Rahman Gölü’nün hemen güneyinde, Urfa Kalesinin önünde yer almakta olup, 150 m2 alanı bulunan bir göldür. Rivayetlere göre, Hz İbrahim ateşe atıldıktan sonra, Nemrut’un kızı Zeliha da Hz. İbrahim’i çok sevdiğinden ve ona inandığından ateşe atılmasına dayanamaz, o da kendisini ateşe atar. Zeliha’nın düştüğü yer de bir göle dönüşür. https://www.sanliurfa.bel.tr/icerik/223/30/balikligol

Halk inanışında göl ve gölde ki balıklar kutsal sayılır. Bunlara dokunmaya çalışan insanların ya öleceği yada başından kötü bir iş geçeceği söylenir.

Şanlıurfa Kalesi

Şehir yakınında Dambak Tepesindedir. M.Ö. 2000 yılında yapıltığı tahmin edilmektedir. Haçlı Seferleri sırasında önemli rol oynamıştır. Osmanlılar zamânında tâmir ettirilen kale, iç ve dış olmak üzere iki bölümden meydana gelmiştir. Dış kale dört kapılıdır. İç kale 25 burçlu ve tek kapılıdır. Kale üstünde bulunan iki taş sütunun İbrâhim aleyhisselâmın ateşe atılmasında Mancınık olarak kullanıldığı söylenir. Kalenin arkasındaki mahalleye Kırk Mağara ismi verilir. Her evin bir mağarası vardır. Şehrin etrâfını çevreleyen surların Harran Kapısı, Bey Kapısına âit Mahmudoğlu Kulesiyle bâzı duvar ve burç kalıntıları günümüze kadar gelebilmiştir. Ziyarete kapalıdır…https://www.muze.gov.tr/tr/muzeler/sanliurfa-kalesi

Göbeklitepe Ören Yeri

Bölgenin en erken kullanımının Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’ın (PPN, Pre-Pottery Neolithic) A evresine (MÖ. 9.600 – 7.300), yani günümüzden en azından 11.600 yıl öncesine dayandığı ileri sürülmektedir. Bununla birlikte Göbekli Tepe’deki en eski faaliyetleri tarihlendirme olanağı şimdilik yoktur, fakat bu anıtsal yapılara bakıldığında Paleolitik Çağ’a kadar uzanan, birkaç binyıl daha eskiye, epipaleolitike kadar giden bir tarihçesi olduğu düşünülmektedir.

Göbekli Tepe’nin bir kült merkezi olarak kullanımının MÖ 8 bin dolaylarına kadar devam ettiği, ve bu tarihlerden sonra terk edildiği, başka ya da benzer amaçlarla kullanılmadığı anlaşılmaktadır. Tüm bunlar ve kazılarda ortaya çıkarılan anıtsal mimari, Göbekli Tepe’yi eşsiz ve özel yapmaktadır. Bu bağlamda UNESCO tarafından 15.04.2011 tarihinde Dünya Mirasları’na aday gösterilmiştir.

Tüm bu dikilitaşlar, stilize insan heykelleri olarak yorumlanmaktadır. Özellikle D yapısı merkez dikilitaşlarının gövdesinde bulunan insan el ve kol motifleri, bu konudaki her türlü şüpheyi ortadan kaldırmaktadır. Dolayısıyla “dikilitaş” kavramı, işlev belirtmeyen yardımcı bir kavram olarak kullanılmaktadır. Esasen bu “dikilitaş”lar, insan vücudunu üç boyutlu olarak betimleyen stilize tarzda yontulardır. https://www.muze.gov.tr/tr/muzeler/sanliurfa-gobeklitepe-orenyeri

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi

Şanlıurfa Müzesi 1969 yılında ziyarete açılmıştır. Zengin bir tarihi geçmişi olan Şanlıurfa yöresi pek çok Höyük ve eski iskân yerine sahip bulunmaktadır. İl merkezinin 44 km. güneydoğusunda adını verdiği ovada yer alan kendine özgü sivil mimarisi ile büyük ilgi toplayan Harran bunların en önemlilerinden biridir ve M.Ö.III binden M.S. XIII. yüzyıla kadar kesintisiz iskân edilmiştir. Bölgede; Atatürk Barajı, Birecik Barajı ve Kargamış Barajı göl aynası altında kalan yerleşimlerde, kurtarma kazıları yapılması planlanmıştır.

Şanlıurfa Müzesi’nde; Harran’daki kazı çalışmalarından elde edilen eserlerin yanı sıra, yöredeki diğer höyüklerde ve eski iskân yerlerindeki çalışmalar sonucu ortaya çıkarılan kültür varlıkları, kronolojik sıralama ile ve ayrı vitrinler halinde teşhir edilmektedir.https://www.muze.gov.tr/tr/muzeler/sanliurfa-arkeoloji-ve-mozaik-muzesi

Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Haleplibahçe mozaiğinde figürlerin gövde hatları ayrıntılı olarak işlenmiştir. Renk tonlarıyla vücut hatları birbiri içinde eritilip figürlerin dış çizgisi (kontur) kaybedilmiştir. Bunun en güzel örneği Amazonların Avlanması’nın tasvir edildiği sahnedeki atın gövdesinde görülmektedir. Burada, atın gövde ayrıntıları  belirtilmiş olup, renk tonlarıyla hatlarda yuvarlaklık, derinlik de sağlanmıştır. Hem Amazonlarda hem de hayvanlar yüz ifadesi etkili biçimde belirtilmiştir. Örneğin ölmek üzere olan yaralı aslanın acı çeker hali yüzünde ve gözlerinde açıkça izlenmektedir. Dışa vurumculuk belirgindir.

Mozaikteki Ktisis tasviri,  hem giysi hem de stil olarak Justinianus dönemi özellikleri göstermektedir. Ayrıca, Ktisis küt kesilen kıvırcık saçları ve tek taşlı küpeleriyle Madaba’da Hippolytus salonundaki şehirleri simgeleyen ve M.S. 6. yüzyılın ortalarına tarihlenen kadın figürlerine de benzemektedir. http://sanliurfamuzesi.gov.tr/TR-178648/haleplibahce-mozaik-muzesi.html

Halil Ür-Rahman Camii (Döşeme Camii)

Cami, Halil ür-Rahman Gölü’nün(Balıklıgöl) yanında yer almaktadır. Cami halk arasında “Döşeme Camisi” olarak da isimlendirilmektedir. 504 tarihinde Rahip Urbisyus tarafından Hz. İsa Peygamber’in annesi Hz. Meryem adına bir kilise inşa ettirilmiştir. Meryem Ana Kilisesi olarak kayıtlara geçen bu kilise, Abbasi Halifesi Me’mun döneminde(813-833), camiye dönüştürülmüştür. Minare, Selahattin Eyyubi’nin yeğeni El Melik’ül Eşref Muzafferüddin Musa tarafından 1211–1212 yıllarında onarılmıştır. Yapı, Kanuni Sultan Süleyman(1520-1566) döneminde restore edilmiştir. 1810 yılında yapı kapsamlı bir onarım görmüştür. Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde bu camiden “İbrahim Halil Tekkesi” olarak bahsetmektedir. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sanliurfa/gezilecekyer/halil-ur-rahman-camii–doseme-camii-

Tarihi Hızmalı Köprüsü

Şanlıurfa il merkezinde, eski şehrin kuzeyinden geçen Karakoyun Deresi üzerinde bulunan bu köprünün günümüze gelen onarım kitabesi 1843 tarihlidir. Bu onarım Muhammet Sait isimli bir kişi tarafından yaptırılmıştır. Yakın tarihlerde Şanlıurfa İl Özel İdaresi tarafından restore edilen bu köprünün Karakoyunlular döneminde, Karakoyunlu Mehmet Beyin eşi Sakine Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yaygın bir söylentiye göre de Karakoyunlu hükümdarının kızı Sakine Sultan Hacca giderken Urfa’ya uğramış, bu köprüyü yaptırmış, yıkıldığı zaman yeniden yapılsın diye mücevherleri ile burnundaki altın hızmayı köprünün temellerine koydurmuştur. Bu yüzden de köprüye Hızmalı Köprü ismi verilmiştir. Sakine Sultan’ın mezarı da Karakoyunlu Deresi üzerindeki su kemerinin kenarında bulunmaktadır. 

Köprü moloz taş ve kesme taştan yapılmıştır. Ortada büyük bir sivri kemerli göz, bunun içerisinde de daha küçük iki sivri kemerli göz bulunmaktadır. Bu kemerin iki yanında tahliye gözleri vardır. Ancak bu bölümler zamanla toprakla dolmuştur. Köprü üzerinde gizli su kanallarının bulunmuş olması köprünün aynı zamanda su kemeri görevini üstlendiğini de göstermektedir. http://www.e-tarih.org/sayfam.php?m=teser&id=1339

Şanlıurfa da Gezilecek Diğer Yerler

• Rizvaniye Camii
• Şanlıurfa Oyun ve Oyuncak Müzesi
• Gürcütepe
• Mevlid-i Halilulrahman Mağarası
• Mutfak Müzesi
• Müslüm Gürses Müzesi
• Fırfırlı Cami
• Urfa Kent Müzesi
• Tarihi Kapalı Çarşı
• Reji Kilisesi
• Deyr Yakup Manastırı

En güzel ilçelerinden HARRAN

Şanlıurfa’ya yaklaşık 44km uzaklıkta bulunan Harran’a gidip gezmeden dönmek istemedik. İyi de oldu, hayatımda ilk defa deveye bindim 🙂 İşi ticarete dökmüşler develerle gezebiliyorsunuz.. İlçede Arap toplumu yaygındır. Hatta ilçemizin neredeyse tamamı Arap vatandaşlarımızdan oluşmaktadır. Dünyanın ilk bilimsel çalışmaların yapıldığı yer olarak bilinir. İlçemiz bu yönü ile önemlidir.

Harran da Gezilecek Yerler

Harran Kalesi;

Harran Kalesi, şehrin güneydoğusunda şehir suruna bitişik olarak inşa edilmiştir. İslami kaynaklarda kalenin yerinde bir Sabii tapınağının bulunduğundan bahsedilir. Emevi halifesi II. Mervan’ın 10 milyon dirhem altın harcayarak yaptırdığı sarayın, kalenin esasını oluşturduğu tahmin edilmektedir. 90×130 metre boyutlarındaki kale üç katlıdır. Düzensiz dikdörtgen planındaki kalenin dört köşesinde onikigen birer kule bulunmaktadır. http://gezilecekyerler.com/harran/

Bazda Mağaraları; 

Harran-Han el-Ba’rur yolunun 15. km. sinden itibaren yolun her iki tarafında tarihi taş ocakları bulunmaktadır. Bazda mağaraları 19.km.de yolun sağındadır. “Bazda”, “Albazdu”, “Elbazde” veya “Bozdağ Mağaraları” adıyla bilinir ve tanınır. Bölgenin en önemli ve en güzel görüntüye sahip taş ocağıdır. Çok geniş bir alana yayılan dağın dış cephelerinde taş kesilmesi nedeniyle büyük oyuklar meydana gelmiştir. Kayalara yazılmış Arapça kitabelerden, bu taş ocağının 13. yüzyılda “Abdurrahman el-Hakkâri”, “Muhammet İbn-i Bakır”, “Muhammed el-‘Uzzar” gibi şahıslar tarafından işletildiği anlaşılmaktadır. https://www.sanliurfa.bel.tr/icerik/234/71/bazda-magaralari

Şuayip Antik Kenti; 

Harran’dan Han el-Ba’rür Kervansarayı’na ula­şan şose yol, kuzey doğuya doğru devamla 10 km. sonra Harran ilçesine bağlı Özkent Köyü adıyla anılan tarihi Şuayb Şehri harabelerine varmaktadır. Bu kentteki mevcut mimari kalın­tıların Roma devrine ait olduğu tahmin edilmekte­dir. Oldukça geniş bir alana yayılan bu tarihi kentin etrafı, yer yer izleri görülen surlarla çevrilidir. Kent merkezinde çok sayıdaki kaya mezarı üzerine kesme taşlardan yapılar inşa edilmiştir. Tamamı yıkılmış olan bu yapıların bazı duvar ve temel ka­lıntıları günümüze kadar gelebilmiştir.

Halk arasında Şuayb Peygamber’in bu kentte yaşadığına ve kentin adını Şuayb Peygamber’den aldığına inanılmaktadır. Kalıntılar arasındaki bir mağara Şuayb Peygamber’in Makamı olarak ziyaret edilmektedir. http://www.harran.gov.tr/suayip-sehri

Tarihi Harran Üniversitesi Kalıntıları;

Tarihi belgelerden anlaşıldığına göre, Harran adı 4000 yıldan beri değişmeden günümüze kadar gelmiştir. Harran adı Sümerce ve Akatça “Seyahat-Kervan” anlamına gelen “Harran-u” dan gelmektedir. Diğer bir görüşe göre de “Kesişen Yollar” anlamındadır.
Antik Kültürünün temsilcileri Sabiiler, Hiristiyanlar ve Müslümanlar Harran da büyük bir uyum içerisinde birlikte yaşamışlar, buradaki okullardan dünyaca ünlü alimler yetişmiştir.http://www.harran.gov.tr/ilk-universite

Harran Kümbet Evleri;

150-200 yılı aşkındır kullanılan kubbeli Harran Evleri‘nin dünyada bir benzeri daha yok. Yanyana dizilmiş bir kaç huniyi andıran ve yazları serin, kışları sıcak tutan Harran Evleri‘nin eski dönemlerde özel bir toprağın gülyağıyla ezilip karıştırılmasından yapıldığı söyleniyor. SİT alanı olarak ilan edildiği için yeni evlerin yapılmadığı Harran’da eski evlerden birini yöreye gelen ziyaretçiler için örnek olarak düzenlenmiş ve gezilebiliyor. Örnek eve girerken Harran Evleri‘ni anlatan bir levha gözünüze çarpar. Levhada Harran Evleri‘ni, “Harran’ın konik kubbeli evleri ören yerinden toplanan tuğlalarla 150-200 yıl önce inşa edilmiştir. Kare, ya da kareye yakın prizmatik bir temel üzerine indirme tekniğinde tuğlalardan yapılmıştır. En çok 5 metre yüksekliğindeki kubbeler 30-40 tuğla dizisiyle örülmüştür. Her kubbe kemerlerle diğer bir kubbeye bağlanarak içeride geniş mekanlar oluşturulmuştur. Harran Evleri bölge iklimine uygun olup, yazın serin, kışın sıcaktır” şeklinde anlatır. http://www.harran.gov.tr/harran-kumbet-evleri

Han El Barur Kervansarayı;

Harran’ı n 20 km . güneydoğusundaki Göktaş Köyü’nde bulunan Eyyubiler dönemine ait bu kervansaray, kısmen harap durumdadır. Tektek Dağları olarak anılan dağlık bölgede Harran-Bağdat yolu güzergâhında bulunan kervansaray, giriş kapısı, köşe kuleleri, payanda kuleler, mescit (1993’de restore edilip kullanıma açılmıştır), hamam, yazlık ve kışlık bölümleri ile Anadolu Selçuklu kervansaraylarının tüm özelliklerini taşır. 43.30×44.80 metre ölçülerinde kareye yakın bir avluyu çevreleyen kervansaray, yazlık ve kışlık mekânlardan oluşur.http://www.harran.gov.tr/han-el-barur

Şanlıurfa’nın Neyi meşhur

Urfa Kebabı tabiki :), Çiğ Köfte, İsot