Tokat da gezilecek yerler, Karadeniz Bölgesinin kendine has tutumuna sahip, pek sesi çıkmayan güzeller güzeli ilimizdeyiz. Yolda epey yorulduk, programda dolu. Önce Tokat ve çevresini gezeceğiz sonra da Niksar’a gideceğiz. Övülen kalesine çıkıp, en güzel manzaralardan bol bol fotoğraf çekeceğiz. Tokat denilince aklıma hep yazmaları gelir, yöreye özgü kumaştan yapılan yazmalar, gelen turistlerin çokça ilgisini çekmiş. Her yerde yazma satanlar mevcut. Gelelim asıl konumuza, tokat da gezilecek en güzel yerler, tarihsel yerler nereleridir?
Sayfada neler var
Tokat Kalesi
Bu yazımda iki kaleden bahsedeceğim. İkisine de çıktık daha doğrusu tırmandık, Tokat’ın zaten gezilecek bir sürü yeri varken bir de iki kale, en çok yorulduğumuz gezilerden olmamızı sağladı.
M.Ö. 30 – M.S. 395 Roma Döneminde yol güvenliği için kurulmuş olan kale, yaklaşık 500 yıl Bizans egemenliğinde kalmıştır. İlk defa 1074 yılında Danişmend Melik Gazi tarafından fethedilen kale kısa aralıklarla el değiştirmiş olup sırasıyla Danişmendli, Selçuklu, İlhanlı, Eretna, Kadı Burhanettin ve Osmanlı Devletinin egemenliğine geçmiştir. Dik ve sarp kayalar üzerine kurulu kale, doğal bir hisar durumundadır. Osmanlı Devleti zamanında “Çardak-ı Bedevi” denilen zindanı başta Bizans İmparatoru A. Diogenis olmak üzere birçok ünlünün tutsak yeri olmuştur. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/gezilecekyer/tokat-kales
Tokat Müzesi
Cumhuriyet Müzelerinden olan Tokat Müzesi müzecilik faaliyetlerine 1926 yılında Anadolu Selçuklu Dönemine ait bir tıp medresesi olan Gökmedrese binasında başlamıştır. Yıllar içerisinde eser sayısı artmış, depolar yetersiz kalmaya başlamıştır.Depolarda biriken eserlerin daha sağlıklı şartlarda korunması,müzeye kazandırılan yeni eserlerin çağdaş müzecilik anlayışı çerçevesinde sergilenmesi gerekliliği,mevcut binanın restorasyona ihtiyacı olması nedeniyle Tokat Müzesi,Tokat Merkezdeki tarihi Sulusokak’ta bulunan ve bir Osmanlı yapısı olan Arastalı Bedesten’e 3 Mart 2012 tarihinde taşınmıştır.Arastalı Bedesten olarak bilinen yapının ne zaman ve kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir.Günümüze gelebilen kalıntılardan ve tarihi kaynaklardan XV.-XVI.yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Bedesten kesme taştan yapılmış, cephesi tuğla dizileri ile bölümlere ayrılarak hareketlendirilmiştir. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/gezilecekyer/arastali-bedesten-tokat-muzes
Tokat Yağıbasan Medresesi
Tokat, Sulu Sokak’ta, Takyeciler Camisi’nin güneyinde bulunan bu medrese Selçuklu Sultanı II.İzzeddin Keykavus’un tahta çıkışı nedeniyle 1247 yılında onarılmıştır. Yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber, Danişmendliler tarafından XII. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Medrese moloz taştan dikdörtgen planlı olup, en büyük özelliği de üzerini örten 14 m. çapındaki tromplu kubbedir. Bu kubbenin 10 m. ye yakın kısmının üzeri açıktır. Bu tür üzeri açık kubbeli medreseye Niksar ve Bosra’da rastlanmaktadır. Medresenin basit bir girişinden sonra girilen avlusunun iki yanında eyvanlar ve tonozlu odalar bulunmaktadır. Osmanlı döneminde göçmenler buraya yerleştirilmiş, 1939 yılı depreminde büyük hasar görmüş, kubbe ve tonozları çökmüştür. Günümüzde kısmen toprağa gömülü bir haldedir. http://tokatitaniyalim.blogspot.com/2008/12/tokat-medreseleri.html
Gök Medrese
Tokat Meydan Mahallesi’nde, Gazi Osman Paşa Bulvarı’nda bulunan Gök Medrese’nin yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Yapım tarihi tartışmalı olan medresenin kitabesi günümüze gelememesine rağmen Selçuklu veziri Muinüddin Pervane tarafından 1270’ten sonra yaptırıldığı sanılmaktadır. Medrese Selçuklu mimarisinin en tanınmış eserlerinden biri olup, ismini çinilerinin firuze renginden almıştır. Muinüddin Pervane’nin ölümünden sonra medreseyi İlhanlılar, Ertena Beyliği ve Osmanlılar kullanmışlardır. Osmanlı döneminde Bimarhane olarak kullanıldığına da kaynaklarda rastlanmaktadır. Bazı kaynaklarda ismine Pervane Medresesi, Kırkkızlar Medresesi, Darüşşifa ve Bimarhane Tekkesi de denilmektedir. Evliya Çelebi bu medreseden şöyle söz etmiştir: “Gök Medrese eski sultanlar yapısı olup, sağlam, kâgir, yapısı güzel bir medresedir. Fakat Vani adlı birisi şeyh zümresinden geçinip bu ilim yeri eski medreseyi padişah emriyle tekke yapmıştır.” XIII. yüzyıl Selçuklu medreseleri plan düzeninde, iki katlı eyvanlı ve avlulu olarak yapılmıştır. http://tokatitaniyalim.blogspot.com/2008/12/tokat-medreseleri.html
Hatuniye Medresesi
Tokat’ın Meydan Mahallesi’nde bulunan bu medresemiz, Sultan 2. Beyazit’ın annesi Gülbahar Hatun adına 1485 yılında yaptırılmıştır. Medrese kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır. 1939–1942 depremlerinde hasar görerek yıkılmış, günümüze gelememiştir.
Tokat Taşhan
Hanın etrafı butik kafeler sarmış, ortada havuzu. Yöresel ürünlerin, hediyelik eşyaların satıldığı güzel hanlardan bir tanesi. Özellikle kahve çeşitleri konusunda baya iyi. Osmanlı kahvesini ilk orada tatmıştım 🙂
Türkiye’nin en güzel beş hanından biri olan Taşhan, Anadolu’daki en büyük şehir hanlarındandır. Gaziosmanpaşa Bulvarı üzerindedir. 1626-1632 yılları arasında inşa edilmiş bir Osmanlı eseridir. Dikdörtgen planlı, açık avlulu, iki katlı bir yapıdır. İçeride dış dükkanların bulunduğu kuzey ve doğu yönünde revaksız işyerleri, güney ve batı yönünde ise önünde revak bulunan dükkanlar yer almaktadır. Giriş koridorunun sonunda sağdan ve soldan ikinci kata çıkılmaktadır. İkinci katta bütün odalar revaka açılmaktadır. Girişin üstünde kubbeli bir mekan vardır ve bu mekan konsollar üzerinde dışa taşmaktadır. Odalarda dışa açılan birer pencere, bir ocak ve niş bulunmaktadır. İçte 76 dışta toplam 103 mekan vardır. Anadolu’daki en büyük şehir hanlarındandır. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/gezilecekyer/tashan
Niksar Kalesi
Esas olarak Pers kökenli Pontus Krallığı zamanında yapıldığı ve adının da Kaberia olduğu bilinen Niksar Kalesi, Roma Dönemi’nde eklenen yeni yapılarla günümüzdeki konumuna gelmiştir. Yapıldığında akropol alanını tanımlayan sur duvarları, tipik Roma savunma planı gibi iç, dış ve orta sur duvarları olarak üç ayrı hat oluşturmuştur. 7. ve 9. yüzyıllarda güneyden gelen akınlara karşı güçlendirilen kalede iki hamam, iki mescit, medrese, kilise ve hapishane kalıntıları bulunmaktadır. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/gezilecekyer/nksar-kales
Niksar Yağıbasan Medresesi
Anadolu’da günümüze kadar gelebilen ilk ve en eski medreselerdendir. 1158 yılında Niksar kalesinde inşa edilmiştir. Kapalı avlulu, iki eyvanlı ve revaksız bir medresedir. Anadolu’da tıp eğitimi verilen ilk medreselerden biri olarak bilinir.
Danişment Beyliği’nden Nizamettin Yağıbasan’ın Tokat ve Niksar’da yaptırdığı iki medresedir. Tokat bulunan Yağıbasan medresesi Çukur medreseolarak da bilinir. http://www.tokatkulturturizm.gov.tr/TR-140903/niksar.html
Yeşilin her tonunu gördüğümüz bir gün daha oldu şükür. Gündüzü yeşillikte gezmesi, gözümüzün gönlümüzün açılması, gece ise cırcır böceklerin sesi, ağaçların kokusu bizlerde unutulmaz anılar biriktirmemizi sağladı.
Tokat da Gezilecek Diğer Yerler
- Tokat Saat Kulesi
- Keçeci Baba Türbesi
- Ali Paşa Hamamı
- Latifoğlu Konağı
- Komana Antik Kenti
- Mahperi Hatun Kervansarayı
- Ballıca Mağarası Tabiat Parkı
- Atatürk Evi
- Yüreği Büyük Cami
- Tarihi Talazan Köprüsü
Tokat’ın Neyi Meşhur
Yazmaları dışında, Tokat Mantısı, Tokat Dolması, Tokat Böreği gibi yöresel tatları, birbirinden enfes yemekleri gelenlerin iştahını kabartacak.
